El Kırık ve Çıkıkları
El insanı yaşama bağlayan, anlatım ve yakalama fonksiyonları olan bir organımızdır. 27 farklı kemikten ve hareketi sağlayan kaslardan oluşan karmaşık bir yapıdır. Elde bulunan kemikler birbirine kuvvetli bağlar ile bağlanmışlardır. Doğrudan bir darbe (üzerine ağır bir cisim düşmesi, sıkışma, yumruk atma gibi) veya el üzerine düşme el kırık ve çıkıklarına neden olmaktadır.
Bulgular:
- Ağrı
- Şişme
- Hassasiyet
- Morarma
- Deformite
- Parmakları hareket ettirememe
Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilmekle beraber bu belirtileri olan kişiler mutlaka deneyimli bir Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanına başvurmalıdır. Küçük görünse bile, hastaların bir el yaralanması için tıbbi yardım alması önemlidir. Elin işlevi, içindeki kemiklerin uygun şekilde dizilimine bağlıdır. Doktorunuz fizik muayene sonrası gerek görmesi durumunda radyolojik görüntüleme ile tanıyı doğrulayacaktır.Kırık tipine, kırılan kemiğe, kırığın şekline, çıkık eşlik edip etmemesi ve eşlik eden diğer yaralanmalara göre tedavi değişmektedir. Ayrılmamış kırıklar atel ile cerrahiye gerek duyulmaksızın tedavi edilebilmektedir. Ayrılmış kırıklar ise cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Cerrahi işlem sırasında tespit için teller, vida ve plaklar kullanılabilmektedir. Cerrahi sonrasında kırk hattını korumak için geçici süre ile atel kullanılmaktadır. Kırığın iyileşme süresi kırık tipine bağlı olmak ile birlikte ortalama 4-6 haftadır. Bu sürenin sonunda elin işlevini sağlayabilmesi için el egzersizleri önerilmektedir. Tedavi sürecinin sonunda kırık tipine göre değişmek ile birlikte parmaklarda hareket kısıtlılığı ve kırıkta kaynamama görülebilir.
El Kırık ve Çıkıkları Nasıl Oluşur?
Genellikle düşük enerjili düşme, basit çarpma gibi durumlar sonucu kırık oluşurken, travmanın daha şiddetli olduğu durumlarda kırıklara eşlik eden veya tek başına görülebilen çıkıklar oluşabilir.
El Kırık ve Çıkıkları Nasıl Tedavi Edilir?
Kırık tespit edilen hastalar alçılama yöntemleri veya cerrahi müdahale ile tedavi edilebilmektedir. Çıkık gelişen hastalarda ise bağ, tendon, kapsül gibi yapıların yaralanmasın özelliğine göre onarılması gerekebilir.
Kapalı olarak kırığı yerine oturtma ve tel ile sabitleme nasıl yapılır?
Kırık uçları uygulanan özel manevralarla herhangi bir kesi olmaksızın kırık iyileşmesini sağlayacak şekilde pozisyona getirilebilir. Ameliyathane koşullarında kırık kemiklerin uygun pozisyonda olduğu röntgen ile doğrulandıktan sonra, yine herhangi bir kesi olmaksızın kapalı yöntemlerle ve tespit için yapılmış özel tellerle tespit edilerek, kırığın sabitlenmesi sağlanır.
Plak, vida ve teller ile kırık uçlarını sabitleme nasıl yapılır?
Kırıkların sabitlenmesinde teller kapalı veya kırığın gözle görülerek uygun pozisyonda tespit edilmesinde kullanılırken, vida ve plak sistemleri ise, kırık bölgesine uygun kesiler yapılarak, kırık pozisyonu gözle görülerek doğrulandıktan sonra sabitleme için uygulanabilmektedir.
Dışardan sabitleme (eksternal fiksatör) nedir?-nasıl yapılır?
Dışardan sabitleme kırık kemiklerin kapalı veya açık yöntemle uygun pozisyonda olduğu doğrulandıktan sonra, tespit için kullanılan eksternal fiksatör denilen özel araçlarla sabitleme işlemi yapılmasıdır. Bu sistemler genellikle yumuşak doku yaralanmasının şiddetli olduğu durumlarda kullanılmaktadır.
Ne gibi sorunlar oluşur?
Kırık ile ilgili olarak kaynama problemleri, iyileşmenin gecikmesi, kemik etrafındaki dokularda yaralanma, hareket kısıtlılıkları, damar sinir yaralanmaları, fonksiyonel kayıplar gibi problemler oluşabilmektedir.
